H κατεπείγουσα συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Σύρου με τη διοίκηση της Onex

Έπειτα από σειρά αιτημάτων πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 9 Μαρτίου κατεπείγουσα συνάντηση του Δημοτικού Συμβουλίου Σύρου με κεντρικό θέμα τις επιπτώσεις στο περιβάλλον της Ερμούπολης από τη λειτουργία του ναυπηγείου. Παρών ήταν και o πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ONEX Neorion Shipyards Παναγιώτης Ξενοκώστας.

Σύμφωνα με το Δημοτικό Συμβούλιο, η εταιρεία είχε προσκληθεί και σε προηγούμενη συνεδρίαση, στις 25 Φεβρουαρίου, στην οποία όμως δεν είχε παραβρεθεί. Η ONEX προσκάλεσε το Δημοτικό Συμβούλιο στις εγκαταστάσεις του ομίλου για συνάντηση ενημέρωσης με περιήγηση και ξενάγηση στους χώρους του ναυπηγείου. Την πρόταση αρνήθηκαν οι παρατάξεις μειοψηφίας «Σύρος εξ Αρχής» και «Με σχέδιο για τη Σύρο».

Παράλληλα, η παράταξη της ελάσσονος μειοψηφίας «Σύρος εξ Αρχής» είχε αιτηθεί τη σύσταση 4μελούς επιτροπής που θα απαρτίζεται από το Δήμαρχο και τρεις επικεφαλής παρατάξεων με στόχο «τη συγκέντρωση στοιχείων από κάθε δυνατή πηγή σχετικά με τις επιπτώσεις στο περιβάλλον από τη λειτουργία των ναυπηγείων, ώστε να καταθέσει το σύνολο στοιχείων προκειμένου να συζητήσει το θέμα στο ΔΣ και να προτείνει ενέργειες και μέτρα». Η πρόταση, σύμφωνα με τον δήμαρχο Αλέξη Αθανασίου, «δεν είχε περάσει από το Δημοτικό Συμβούλιο με συγκεκριμένο σκεπτικό για τον τρόπο με τον οποίο θα γινόταν η συγκέντρωση στοιχείων».

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της παράταξης «Σύρος εξ Αρχής», «με ευθύνη της Δημοτικής αρχής απορρίφθηκε η δημιουργία επιτροπής που θα συγκέντρωνε στοιχεία. Η επίσκεψη αποκλειστικά στον χώρο (μια ξενάγηση 25 συμβούλων και ακολούθως συζήτηση) δεν διασφαλίζει τη φυσική και απολύτως απαραίτητη συνέχεια, τη συνεργασία δηλαδή με κάθε άλλη αρμόδια υπηρεσία φορέα και πολίτη για τη συγκέντρωση στοιχείων απ’ όλες τις πλευρές. Αλλά πρέπει να λάβει κανείς υπόψη το θεσμικό ζήτημα που τίθεται. Δεν είναι ορθό μια επιχείρηση να καλεί σύσσωμο το ΔΣ στον χώρο της για συνεργασία».

Και η παράταξη «Με σχέδιο για τη Σύρο» άσκησε κριτική στην προτεινόμενη ενημερωτική επίσκεψη στα ναυπηγεία: «Δεν είναι πρέπον για το Δημοτικό Συμβούλιο που αποτελεί το κυρίαρχο δημοκρατικό όργανο να μεταβεί στις εγκαταστάσεις μια επιχείρησης για ξενάγηση στον χώρο της και ειδικότερα για ένα θέμα που απασχολεί ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας. Εάν οι διοικούντες της εταιρείας διαθέτουν στοιχειώδης σεβασμό απέναντι στους δημοκρατικούς θεσμούς του χώρου οφείλουν να ενημερώσουν το σώμα στον χώρο συνεδριάσεών του. Από πλευρά μας καλούμε όλες τις δημοτικές παρατάξεις να μεριμνήσουν για μια ευρεία σύσκεψη για το επίμαχο θέμα με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς με ανοιχτές κάμερες και φυσικά με την παρουσία της διοίκησης του ναυπηγείου ONEX NEORIOΝ, όπου οι θέσεις όλων θα τεθούν υπόψη των κατοίκων του νησιού».

Ο δήμαρχος Αλέξης Αθανασίου αναφέρθηκε στο τελευταίο ΔΣ στη συγκεκριμένη επιστολή λέγοντας πως «η μεν μείζονα μειοψηφία διερωτάται αν ο δήμαρχος Ερμούπολης έχει παραδώσει ανερυθρίαστα τα κλειδιά της δημαρχίας στην εταιρεία ONEX. Έχω δηλώσει ότι όσο περνάει το χέρι το δικό μου και των συναδέλφων μου δεν θα επιτρέψουμε κανένα διχασμό της κοινωνίας […] Συνδιαλεγόμαστε ισότιμα με τον όμιλο ΟΝΕΧ και ζητάμε αυτό που και η ίδια η εταιρεία έχει κατά κόρον δεσμευτεί ότι θα πράξει, καλύτερες περιβαλλοντικές συνθήκες με στόχο εντός 5ετιας να γίνει πιο πράσινο, καλύτερες συνθήκες ασφαλείας για τους εργαζομένους και την πελατεία του ναυπηγείου, καλύτερες εργασιακές συνθήκες για όλους».

Την πρώτη τοποθέτηση στη συνάντηση έκανε ο κ. Ξενοκώστας: «Ακούγοντας και παρακολουθώντας την εξέλιξη των δημοκρατιών διαδικασιών, να επισημάνω ότι είμαι εδώ σήμερα με τη θέληση μου και όχι επειδή δικάζομαι ή εξετάζομαι για κάτι συγκεκριμένο, με σκοπό απώτερο να είναι η τελευταία μέρα που ακούγονται διάφορες ανακρίβειες, οι οποίες έχουν ως στόχο την συνεχή σπίλωση και εκτόξευση λάσπης κατά του προσώπου μου και κατά του ναυπηγείου. Θα ήθελα μέσα από μια ειλικρινή κουβέντα να ζητήσω την προστασία μου απέναντι σε αυτή τη λάσπη, η οποία εκτός από προσωπική στοχοποίηση έχει και άλλες προεκτάσεις και επί της ουσίας θέτει σε κίνδυνο την απασχόληση εκατοντάδων εργαζόμενων του νησιού, αλλά και την ίδια ευημερία του νησιού αφού ο στόχος είναι το ναυπηγείο. Και η Σύρος χωρίς ναυπηγείο είναι κάτι το οποίο το δοκιμάσατε και το είδατε. Εγώ δεν ήμουν εδώ την περίοδο πριν την έλευση της ONEX».

Το Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου δημοσίευσε την Τρίτη 12 Φεβρουαρίου Δελτίο Τύπου αντικρούοντας τις τοποθετήσεις του κου Ξενοκώστα.

Να σημειωθεί ότι το ΠΠΠΣ πραγματοποίησε στις 24 Φεβρουαρίου την εκδήλωση Το νησί της σιωπής: Δημόσια Υγεία, Περιβάλλον, Δημοκρατία, σκοπός της οποίας ήταν να ανοίξει δημόσια η συζήτηση σχετικά με τις ανησυχητικές συγκεντρώσεις σε βαρέα μέταλλα που έχουν εξακριβωθεί από το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) στο λιμάνι της Ερμούπολης. Οι «Βιώσιμες Κυκλάδες» παρακολουθώντας την εκδήλωση ανέδειξαν το κρίσιμο αυτό θέμα, στο κέντρο του οποίου είναι η ανησυχία των πολιτών για τη δημόσια υγεία. Βασικό αίτημα τους είναι να προσδιοριστεί η πηγή της ρύπανσης και να οριστούν άμεσα τα μέτρα περιβαλλοντικής αποκατάστασης.

Σύμφωνα με το Δελτίο Τύπου του Παρατηρητηρίου, «είναι τόσα πολλά αυτά που αναφέρθηκαν, τόσο από τον κ. Ξενοκώστα όσο και από την Δημοτική Αρχή, τα οποία χρήζουν απάντησης που θα απαιτούνταν μια αντίστοιχη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου για να μπορέσουμε να το κάνουμε […] Ο κ. Ξενοκώστας ανέφερε, μεταξύ άλλων:

• Ότι του έχουμε κάνει μήνυση για να τον κλείσουμε φυλακή.

Η ΑΛΗΘΕΙΑ: Γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν τού έχουμε κάνει καμία μήνυση. Σε περίπτωση, ωστόσο, που κάτι διέλαθε της προσοχής μας, περιμένουμε να μάς προσκομίσει και τις αποδείξεις που ασφαλώς διαθέτει.

• Ότι καταδικαστήκαμε πρωτόδικα για συκοφαντική δυσφήμιση.

Η ΑΛΗΘΕΙΑ: Φυσικά και δεν καταδικαστήκαμε. Ο κ. Ξενοκώστας γνωρίζει πολύ καλά πόσα εκατομμύρια έλαβε από τα τρία που ζητούσε.

• Ότι η απομάκρυνση των παλαιών βουνών αμμοβολής δεν ήταν υποχρέωσή του αλλά ενδεχομένως του Δήμου ή της Περιφέρειας ή των πιστωτών.

Η ΑΛΗΘΕΙΑ: Φυσικά και ήταν υποχρέωσή του από τη στιγμή που με την απόφαση εξυγίανσης η άδεια λειτουργίας και η υποχρέωση τήρησης της Α.Ε.Π.Ο. μεταβιβάστηκαν στη ONEX. Η τήρηση της Α.Ε.Π.Ο. αποτελεί προϋπόθεση για να διατηρείται σε ισχύ η άδεια λειτουργίας της εγκατάστασης. Καμία υποχρέωση δεν είχε η πολιτεία να καθαρίσει το ναυπηγείο και να του το παραδώσει σκουπισμένο […] Επιπλέον, ο κ. Ξενοκώστας παρέλειψε να πει ότι η ONEX δημιούργησε και δικά της υπαίθρια βουνά αμμοβολής κατά παράβαση των περιβαλλοντικών όρων. Η παράβαση αυτή πιστοποιήθηκε από την Περιφέρεια.

• Ότι η τοποθέτηση του σταθμού μέτρησης αιωρούμενων σωματιδίων δεν ήταν υποχρέωσή του.

Η ΑΛΗΘΕΙΑ: Η απαίτηση αυτή επιβάλλεται από περιβαλλοντικό όρο. Αποτελεί υποχρέωσή του από τη στιγμή που ανέλαβε το ναυπηγείο, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι χρειάστηκαν κάποια χρόνια για να τον τοποθετήσει, έχοντας προφανώς εξασφαλίσει την ανοχή των Αρχών.

• Ότι το ΕΛΚΕΘΕ πιστοποίησε ότι όλα είναι μια χαρά και ότι δεν υπάρχει ρυπαντική επιβάρυνση τα 10-15 τελευταία χρόνια που έχουν αλλάξει τα υφαλοχρώματα, κ.λπ.

Η ΑΛΗΘΕΙΑ: Το ΕΛΚΕΘΕ πιστοποίησε βαρύτατη ρύπανση των ιζημάτων με βαρέα μέταλλα και καρκινογόνους υδρογονάνθρακες και μάλιστα με σαφή σημάδια αυξημένης ρυπαντικής δραστηριότητας τα τελευταία χρόνια. Τα ιζήματα της Ερμούπολης φιγουράρουν στις κορυφαίες θέσεις της λίστας με τις πιο βαριά ρυπασμένες περιοχές της Ελλάδας. Καμία αναφορά δεν έκανε το ΕΛΚΕΘΕ σε αλλαγή υφαλοχρωμάτων και ειδικά στο χρονικό διάστημα των 10-15 χρόνων. Μπορεί ο τρόπος διατύπωσης των συμπερασμάτων της έκθεσης του ΕΛΚΕΘΕ να αρέσει στον κ. Ξενοκώστα, πλην όμως ο επιστημονικός υπεύθυνος της μελέτης διευκρίνισε ότι για τη ρύπανση ευθύνεται και η ναυπηγοεπισκευαστική δραστηριότητα (το αυτονόητο) καθώς επίσης και ότι «είναι εύλογη η αγωνία σας για πιθανό κίνδυνο της υγείας σας, όμως αυτό δεν έχει σχέση με τις μετρήσεις του ΕΛΚΕΘΕ, αλλά με την ποιότητα του αέρα που αναπνέετε και των αλιευμάτων που καταναλώνετε».

Επιπλέον επιβάλλεται να επισημάνουμε ότι το Παρατηρητήριο είχε έρθει σε συμφωνία με το ΕΛΚΕΘΕ και θα κάλυπτε μέρος των εξόδων για μια ανεξάρτητη δειγματοληψία (θα πλήρωνε το σκάφος, τους δύτες και τη φιλοξενία των επιστημόνων). Η προσπάθεια μας αυτή ακυρώθηκε δις μετά από παρεμβάσεις του Λιμεναρχείου της τελευταίας στιγμής. Κάπως έτσι καταλήξαμε στη μελέτη που χρηματοδοτήθηκε από την ONEX μιας και ούτε ο Δήμος, ούτε η Περιφέρεια, ούτε το υπουργείο, είχαν διάθεση να την υλοποιήσουν!

• Ότι το νέφος της αμμοβολής δε συνιστά βαρύτατη ρύπανση αλλά οπτική ενόχληση και μόνο.

Η ΑΛΗΘΕΙΑ: Μπορεί να προσκομίσει και βεβαίωση των ελεγκτικών Αρχών; Ελπίζουμε να μην ισχυρίζεται κάτι τέτοιο και στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που έχει καταθέσει για την έκδοση των νέων περιβαλλοντικών όρων. Το νέφος αυτό είναι η αρρώστια οπτικοποιημένη. Φυσικά, η σκόνη αυτή είναι επικίνδυνη ακόμη κι όταν δεν είναι άμεσα ορατή. Μέρος από αυτή τη σκόνη επικάθεται και στη θάλασσα, βυθίζεται -ενίοτε με τη βοήθεια λέμβων- και καταλήγει τελικά στο ίζημα του πυθμένα. Ας μην επαναλάβουμε τι βρήκε το ΕΛΚΕΘΕ στα ιζήματα και γιατί ήταν σημαντική η μελέτη την οποία ζητούσαμε επίμονα.

• Ότι το Λιμεναρχείο διενεργεί ελέγχους για ενδεχόμενη ηχητική ρύπανση από το ναυπηγείο και τα βρίσκει όλα καλά.

Η ΑΛΗΘΕΙΑ: Το Λιμεναρχείο μας έχει απαντήσει εγγράφως ότι είναι αναρμόδιο για να κάνει μετρήσεις των παραγόμενων βιομηχανικών θορύβων στις εγκαταστάσεις της ναυπηγοεπισκευαστικής μονάδας (παρά το γεγονός ότι είναι αρμόδιο για το έλεγχο του θορύβου κατά τις ώρες κοινής ησυχίας). Ενδεχομένως διενεργεί τους ελέγχους διακριτικά σε χρόνους που δεν πραγματοποιούνται θορυβώδεις εργασίες και μας το κράτησε κρυφό. Όπως είχε κρατήσει κρυφό και ότι τα τρία τελευταία χρόνια έχει κάνει 1.069 ελέγχους για ρύπανση της θάλασσας με αρνητικά αποτελέσματα.

• Ότι θέλουμε να παρέμβουμε στη διαδικασία τροποποίησης των περιβαλλοντικών όρων για να καθυστερήσει η έκδοσή τους.

Η ΑΛΗΘΕΙΑ: Είναι γεγονός ότι με τους προηγούμενους περιβαλλοντικούς όρους δεν περάσαμε ευχάριστα. Και ανεπαρκείς ήταν, και παραβιάζονταν. Επειδή δεν θα αντέξουμε αντίστοιχη δοκιμασία για τα επόμενα δέκα χρόνια, προτιθέμεθα να συνεισφέρουμε ώστε οι νέοι όροι να είναι φιλικότεροι προς το περιβάλλον και την υγεία των πολιτών και αυτό να γίνει όσο το δυνατόν συντομότερα. Μας εκπλήσσει που ο κ. Ξενοκώστας υποστηρίζει ότι παρεμβαίνουμε στη διαδικασία προκειμένου να καθυστερήσει η βελτίωση των περιβαλλοντικών όρων.

Για να μην αδικήσουμε, ωστόσο, τον κο Ξενοκώστα, εντοπίσαμε και κάποιες -μισές- αλήθειες στις τοποθετήσεις του. Όπως, π.χ., ότι «επιτρέπεται η αμμοβολή». Και είναι μισή αλήθεια, όταν αυτός ο ισχυρισμός δεν συνοδεύεται και από την επισήμανση ότι, για να επιτρέπεται η αμμοβολή αυτή θα πρέπει να γίνεται αποκλειστικά εντός πλωτών δεξαμενών ή εντός κλειστού χώρου εξοπλισμένου με κατάλληλα φίλτρα, να τηρούνται τα όρια εκπομπών σκόνης και επιμέρους στοιχείων, να συλλέγονται τα απόβλητα και να αποθηκεύονται σε κλειστούς και στεγανούς χώρους, να μην κοσκινίζονται ανοιχτά στην ατμόσφαιρα χωρίς φίλτρα, να γίνεται η διαδικασία χαρακτηρισμού τους κάθε φορά που συλλέγονται ποσότητες προς απομάκρυνση, να υπάρχουν πιστοποιητικά, ημερολόγια, παραστατικά διακίνησής των αποβλήτων, κ.λπ., κ.λπ. Αν τα παραπάνω δεν τηρούνται, τότε όχι μόνο δεν επιτρέπεται η αμμοβολή αλλά δεν τηρούνται και οι προϋποθέσεις ισχύος της άδειας λειτουργίας του ναυπηγείου».

Να σημειωθεί ότι έπειτα από συνεντεύξεις μελών του ΠΠΠΣ στα μέσα ενημέρωσης, ο όμιλος ΟΝΕΧ άσκησε το 2021 αγωγές στο Παρατηρητήριο και σε 2 μέλη του, ζητώντας αποζημίωση 3 εκατ. ευρώ για «συκοφαντική δυσφήμιση, διαφυγόντα κέρδη και ηθική βλάβη». Οι SLAPP αγωγές εκδικάστηκαν τον Δεκέμβριο του 2021 από το Πλημμελές Πρωτοδικείο Σύρου που απέρριψε κάθε αξίωση.

Διαβάστε ολόκληρο το Δελτίο Τύπου στο Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου