Πλώρη για UNESCO βάζει η παραδοσιακή τυροκομία των Κυκλάδων

Πραγματοποιήθηκε χθες συνάντηση ενημέρωσης από το Επιμελητήριο Κυκλάδων και τη διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του υπουργείου Πολιτισμού, με σκοπό την προετοιμασία του φακέλου υποψηφιότητας για την εγγραφή της Τυροκομικής Παράδοσης των Κυκλάδων στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

Η συνάντηση ήταν ανοιχτή και είχε στόχο την ενημέρωση για τη διαδικασία και τις ενέργειες που θα ακολουθήσουν μέχρι τα τέλη Μαρτίου του 2024, την καταλυτική ημερομηνία για την υποβολή του φακέλου. Η ένταξη πρώτα στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας (φέτος κλείνει τα 10 χρόνια από την έναρξη λειτουργίας του) αποτελεί το πρώτο βήμα και αναγκαία προϋπόθεση για την εγγραφή της τυροκομικής παράδοσης στον αντιπροσωπευτικό κατάλογο της UNESCO.

Οι Κυκλάδες αποτελούν προπύργιο της τυροκομίας, με πάνω από 100 καταγεγραμμένα παραδοσιακά τυριά. Το παραδοσιακό σύστημα τυροκόμησης των Κυκλάδων αποτελεί μια μακρά πολιτιστική αγροδιατροφική κληρονομιά, με τις τεχνικές και τους τρόπους παρασκευής των προϊόντων να χρονολογούνται από την αρχαιότητα. Η ένταξη της τυροκομικής παράδοσης στον κατάλογο της UNESCO δίνει την ευκαιρία να αναδειχθούν μερικές από τις πολλές όψεις της μακραίωνης αυτής λαϊκής παράδοσης, δημιουργώντας παράλληλα σημαντικές αναπτυξιακές προοπτικές για την οικονομία των νησιών.

Ο Γ. Δρίνης, προϊστάμενος του τμήματος άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και διαπολιτισμικών θεμάτων του υπουργείου Πολιτισμού δήλωσε ότι «οι τυροκομικές γνώσεις και πρακτικές οι οποίες συνεχίζονται να ασκούνται από το μεράκι λίγων ανθρώπων, βρίσκονται σε μια φάση μεταιχμιακή. Αν δεν κάνουμε κάτι για τη διαφύλαξή τους κατ’ αρχάς και την ανάδειξή τους σε δεύτερο στάδιο, νομίζω οι επόμενες γενιές θα τις απολέσουν και θα τις χάσουν».

Η υποβολή του φακέλου αποτελεί σημαντική πρωτοβουλία που φιλοδοξεί ταυτόχρονα να συμβάλει σε μία ευρύτερη προσπάθεια ανάπτυξης του τουριστικού προϊόντος των Κυκλάδων. Στόχος είναι να αναπτυχθεί στα νησιά ένας τουρισμός εμπειρίας. Όπως δήλωσε ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Κυκλάδων Γ. Ρούσος, «μέσα από αυτές τις διαδικασίες θα μπορούσαμε να κάνουμε γνωστά τα προϊόντα και να τα φέρουμε κοντά στα εκατομμύρια των επισκεπτών που έρχονται στα νησιά, οι οποίοι όμως μέχρι στιγμής δεν έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν τα προϊόντα. Και μόνο αυτό θα ήταν ικανή και αναγκαία συνθήκη για να εξαντληθούν όλα τα προϊόντα και να μη χρειάζεται ούτε καν να γίνονται εξαγωγές».

Ο φάκελος θα περιλαμβάνει τη φόρμα της υποψηφιότητας με καταγραφές (κείμενα, φωτογραφίες) και ένα βίντεο διάρκειας 10 λεπτών, στο οποίο παραγωγοί, έμποροι και καταναλωτές θα κληθούν να εκφράσουνε την εμπλοκή τους.

Η Β. Φωτοπούλου, επικεφαλής της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, υπογράμμισε ότι η εγγραφή στον κατάλογο δεν σημαίνει και πιστοποίηση τύπου ΠΟΠ, ωστόσο είναι μία καλή αρχή για περαιτέρω πιστοποιήσεις από αυτές που δίνει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, όπως έχει συμβεί με το Μελίχλωρο Λήμνου.

Η Ελλάδα έχει εγγράψει στο Εθνικό Ευρετήριο 104 στοιχεία άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Εξ αυτών, έχουν ενταχθεί στον κατάλογο της UNESCO η μεσογειακή δίαιτα, η καλλιέργεια της μαστίχας στη Χίο, η τηνιακή μαρμαροτεχνία, το δρώμενο των Μωμόγερων στην περιοχή της Κοζάνης, το ρεμπέτικο, η τέχνη της ξερολιθιάς, η μετακινούμενη κτηνοτροφία, η βυζαντινή μουσική και η τέχνη της ψαλτικής, το πολυφωνικό καραβάνι σαν πρακτική για την ηπειρωτική πολυφωνία και το πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου σε δύο ορεινές κοινότητες (Συρράκο και Βλάστη).