Το υπουργείο Περιβάλλοντος σε συνεργασία με το υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσαν σήμερα, στο πλαίσιο συγκρότησης της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής για τον Θαλάσσιο Χώρο (ΕΧΣΘΧ), τον χάρτη στον οποίον αποτυπώνεται ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ).
«Πρόκειται για μία σημαντική πρωτοβουλία καθώς για πρώτη φορά η χώρα μας θέτει τους κανόνες για την οργάνωση του θαλάσσιου χώρου», αναφέρει το Δελτίο Τύπου. «Ο ΘΧΣ συνιστά ένα ολιστικό χωροταξικό πλαίσιο και αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή ανάπτυξη γαλάζιας και κυκλικής οικονομίας, αποτυπώνοντας με ευκρίνεια τις ανθρώπινες δραστηριότητες που μπορούν να πραγματοποιούνται σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας μας, με σεβασμό στην αδήριτη ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος».
Ο χωροταξικός σχεδιασμός υπηρετεί μια σειρά αλληλένδετους στόχους όπως η κλιματική ανθεκτικότητα του θαλάσσιου περιβάλλοντος, η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, η προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, η βελτίωση και προστασία των θαλασσίων μεταφορών, η εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της χώρας, η ιχθυοκαλλιέργεια και η ενίσχυση των διασυνοριακών έργων κοινού ενδιαφέροντος. Παράλληλα, λαμβάνει υπόψη τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ χερσαίων θαλάσσιων δραστηριοτήτων αποδίδοντας έμφαση στη συνδιαμόρφωση των προτεραιοτήτων ανά περιφέρεια.
Αποτυπώνοντας για πρώτη φορά σε επίσημο ρυθμιστικό κείμενο της ΕΕ τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, ο ΘΧΣ χωρίζεται σε 4 χωρικές ενότητες, μέσω τις οποίες απεικονίζεται η διοικητική διάρθρωση των αντίστοιχων περιφερειών (θα ακολουθήσει η έκδοση των αντίστοιχων θαλάσσιων χωροταξικών πλαισίων).
Οι θαλάσσιες περιοχές που αποτυπώνονται στον χάρτη συμπεριλαμβάνουν τα όρια της υφαλοκρηπίδας σύμφωνα με ελληνοϊταλικές συμφωνίες του 1977 και του 2020, τα όρια ΑΟΖ (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη) σύμφωνα με την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία του 2020 και το όριο της Αιγιαλίτιδας Ζώνης. Ακόμη, σε ό,τι αφορά μη οριοθετημένες περιοχές αποτυπώνεται η μέση γραμμή που καθορίζει τα εξωτερικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας μέχρι τη σύναψη συμφωνιών οριοθέτησης με γειτονικά κράτη των οποίων οι ακτές είναι παρακείμενες ή αντικείμενες με τις ελληνικές ακτές (Ν. 4001/2011).
«Για την Αθήνα, ο χωροταξικός σχεδιασμός αποτελεί κυρίως άσκηση μιας δικαιοδοσίας και προβολής των δικαιωμάτων που διαθέτει η χώρα […] Είναι μια επίσημη προβολή του μάξιμουμ των δικαιωμάτων που μπορεί η Ελλάδα να έχει στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο», γράφει ο Βασίλης Νέδος σε σημερινό του ρεπορτάζ στην Καθημερινή.
Εξηγεί ότι η απόφαση να υλοποιηθεί άμεσα ο χωροταξικός σχεδιασμός «συνδέεται και με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, οι οποίες, λόγω της επιθετικής στάσης που κρατάει η Άγκυρα στο θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου περνούν κρίση» και αναφέρει ότι εάν η Άγκυρα επιθυμεί να επιλύσει τις διαφορές με την Ελλάδα, «ίσως ο ΘΧΣ να είναι μια ευκαιρία για σοβαρές διαπραγματεύσεις».
Θυμίζουμε ότι η ελληνική κυβέρνηση ήταν υποχρεωμένη από τις 23 Ιουλίου 2014 να υλοποιήσει το ΘΧΣ βάσει της Οδηγίας 2014/89/ΕΕ της ΕΕ, σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Η προθεσμία για την κατάθεση του ΘΧΣ κάθε κράτους-μέλους έληξε τον Μάρτιο του 2022, γεγονός που οδήγησε την Κομισιόν να παραπέμψει την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο τον Δεκέμβριο του 2023.
