Απεβίωσε χθες σε ηλικία 87 ετών ο Σερ Κόλιν Ρένφριου, ο μεγαλύτερος μελετητής του κυκλαδικού πολιτισμού και ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολόγους του 20ού αιώνα, αφήνοντας πίσω του ένα τεράστιο επιστημονικό έργο.
Ο Σερ Κόλιν Ρένφριου, μια εμβληματική μορφή για την παγκόσμια αρχαιολογική κοινότητα, αφιέρωσε τη ζωή του στη μελέτη του κυκλαδικού πολιτισμού και ιδιαίτερα της Κέρου και του Δασκαλιού (που στο παρελθόν συνδεόταν χερσαία με την Κέρο). Μέσα από τις ανακαλύψεις του, επαναπροσδιόρισε ριζικά την κατανόηση της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού, όχι μόνο στις Κυκλάδες, αλλά και στον ελλαδικό χώρο γενικότερα, φωτίζοντας πτυχές που μέχρι τότε παρέμεναν άγνωστες.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Ρένφριου, η Κέρος είναι το αρχαιότερο νησιωτικό ιερό στον κόσμο. Οι πρώτες του επισκέψεις στην περιοχή ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1960, στο πλαίσιο της διδακτορικής του έρευνας όπου ξεκίνησε να μελετά τη λεηλατημένη από αρχαιοκάπηλους θέση στον Κάβο. Οι έρευνες του αποκάλυψαν ότι το νησί κατοικούνταν ήδη από τη νεολιθική περίοδο (τέταρτη χιλιετία π.Χ.) και ανέδειξαν την Κέρο σε ένα από τα σημαντικότερα κέντρα μεταλλουργίας της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού, πρόδρομος της Κνωσού και του Μινωικού πολιτισμού.
Ασχολήθηκε με το μυστήριο των θραυσμάτων κυκλαδικών ειδωλίων, τα οποία θεωρείται ότι καταστρέφονταν τελετουργικά. Σύμφωνα με τον Βρετανό καθηγητή Ρένφριου, οι προσκυνητές τα πήγαιναν ήδη θρυμματισμένα ή σπασμένα από τον τόπο τους και άφηναν έναν κομμάτι. «Η άποψη που επικρατεί για τον Κάβο είναι πως υπήρχε ένα πανκυκλαδικό ιερό, όπου συνέρρεαν προσκυνητές από πολλά νησιά και έκαναν τελετουργικές αποθέσεις υλικού» σύμφωνα με την Ειρήνη Λεγάκη, αρχαιολόγο στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων που συμμετείχε στις ανασκαφές.
«Εδώ, προσδιορίζεται η απαρχή του Πολιτισμού στην Ευρώπη», υποστήριξε. Μέσα από το έργο του κατέστησε σαφές στη διεθνής κοινότητα ότι η Κέρος ανήκει στην ίδια κατηγορία μοναδικών παγκόσμιων μνημείων όπως το Στόουνχεντζ στην Αγγλία και το Γκιομπεκλί Τεπέ στην Ανατολία.
Ο Ρένφριου ήταν υπέρμαχος της προστασίας της αρχαιολογικής κληρονομιάς και είχε τιμηθεί με πολλές διακρίσεις, ενώ συνέγραψε σημαντικά έργα όπως το Before Civilisation και το The Emergence of Civilisation, με το οποίο καθιερώθηκε το 1972 στην αρχαιολογική επιστήμη ο όρος «πολιτισμός Κέρου-Σύρου». Το έργο του έχει αναγνωρισθεί παγκοσμίως, και το 2020 η Κέρος διακρίθηκε ως μία από τις δέκα κορυφαίες αρχαιολογικέςτοποθεσίες στον κόσμο. Το 1981 εξελέγη στο Disney Professorship of Archaeology στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, θέση που κράτησε μέχρι τη συνταξιοδότησή του. Το 1990 διορίστηκε ως ιδρυτικός διευθυντής του McDonald Institute for Archaeological Research. Από το 2006-2008 διηύθυνε νέες ανασκαφές στην Κέρο και ήταν συνδιευθυντής του Keros Island Survey.
Η αναγνώρισή του ως κορυφαίου αρχαιολόγου της εποχής του αντικατοπτρίζεται τόσο στα βραβεία όσο και στην αγάπη που του έδειξαν οι άνθρωποι των Κυκλάδων. Ένεκα της τεράστιας προσφοράς του, το 2023 ανακηρύχθηκε Επίτιμος Δημότης Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων.
Το έργο του ανέδειξε την περιοχή των Κυκλάδων σε σημείο παγκόσμιου ενδιαφέροντος, καθιστώντας την επίκεντρο της αρχαιολογικής έρευνας. Το όνομά του έχει πλέον ταυτιστεί με τη διεθνή αναγνώριση του κυκλαδικού πολιτισμού και τη διαφύλαξη της πολιτιστικής του κληρονομιάς.
