Με την έγκριση των έργων για την ιδιωτική μονάδα αφαλάτωσης που θα το εξυπηρετεί, το τουριστικό χωριό Myconos Project στον Καραπέτη της Άνω Μεράς προχωρά παρά τις αντιρρήσεις και τις νομικές προσφυγές των τοπικών αρχών.
Η τουριστική επένδυση Myconos Project, η οποία ξεκίνησε το 2019 από την εταιρεία BLUE IRIS του αραβικών συμφερόντων επενδυτικού ομίλου AGC Partners (το 2013 αγόρασε έναντι 600 εκατ. ευρώ τον «Αστέρα» Βουλιαγμένης) αποσκοπεί στη δημιουργία ενός πολυτελούς ξενοδοχειακού συγκροτήματος 5 αστέρων και δυνατότητας 192 κλινών στα νοτιοανατολικά του νησιού με την ταμπέλα του Four Seasons. Την υλοποίηση του έχει αναλάβει η κατασκευαστική ΤΕΡΝΑ σε σχέδια του σπουδαίου αρχιτέκτονα Νίκου Βαλσαμάκη. Σύμφωνα με τη Four Seasons, θα υποδεχτεί τους πρώτες επισκέπτες το καλοκαίρι του 2025.
Με προϋπολογισμό σχεδόν 80 εκατομμυρίων ευρώ, θα έχει «μικρές γειτονιές» και πλακόστρωτα σοκάκια, όπως αυτά της Χώρας Μυκόνου. Συγκεκριμένα, σε έκταση 60.324 στρεμμάτων προβλέπονται εγκαταστάσεις άθλησης, κέντρο ευεξίας, υπαίθριο θέατρο 250 θέσεων, πολυχώροι εκδηλώσεων και συνεδρίων, παιδικός σταθμός, παραλίες, εκκλησία, ζώνη περιπάτου, πισίνες, εστιατόρια και καταστήματα. Η μετακίνηση προβλέπεται να γίνεται με τελεφερίκ και ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Προβλέπονται δίκτυα ύδρευσης, αποχέτευσης, άρδευσης, εσωτερικό δίκτυο διαδρομών πεζών και βοηθητικών οχημάτων, πεδίο προσγείωσης και απογείωσης ελικοπτέρου, τρεις γεωτρήσεις συνολικής ετήσιας απολήψιμης δυναμικότητας 27.480 m³.

Τον Ιούνιο του 2020 με Προεδρικό Διάταγμα το συγκρότημα έγινε η πρώτη τουριστική επένδυση στη Μύκονο με καθεστώς ΕΣΧΑΣΕ (Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικής Επένδυσης στο νησί). Το ΕΣΧΑΣΕ είναι το πολεοδομικό μοντέλο για τις μεγάλες στρατηγικές επενδύσεις βάσει του οποίου μπορεί να τροποποιείται ο τοπικός πολεοδομικός σχεδιασμός παρέχοντας ένα ευνοϊκότερο πολεοδομικό καθεστώς ως προς τις χρήσεις γης, τους όρους δόμησης, τη συνένωση ιδιοκτησιών κ.ο.κ.
Οι δημοτικές αρχές, επικαλούμενες κυρίως περιβαλλοντικά και πολεοδομικά ζητήματα, κατέθεσαν τρεις προσφυγές στο ΣτΕ, ζητώντας την ακύρωση της επένδυσης. Πέτυχαν μόνο μια μικρή νίκη.
Ενώ στο αρχικό πλάνο περιλαμβανόταν και «καταφύγιο τουριστικών σκαφών 32 θέσεων ελλιμενισμού για σκάφη αναψυχής μήκους μεγαλύτερου των 24 μέτρων», δηλαδή superyachts, στο Καλό Λιβάδι, ο Δήμος ζήτησε την ακύρωση του συγκεκριμένου έργου υποστηρίζοντας ότι, λόγω μεγέθους, πρόκειται για μαρίνα. Το ΣτΕ δέχτηκε ότι ο Δήμος είχε δίκιο και ακύρωσε τη χωροθέτηση της.
Νομιμοποιώντας την υπερδόμηση
Ο Δήμος στις άλλες προσφυγές του προσέβαλε τη χωροθέτηση των ξενοδοχειακών και λιμενικών εγκαταστάσεων, τις οικοδομικές άδειες, καθώς και τη μη επέκταση του μέτρου αναστολής έκδοσης οικοδομικών αδειών σε εκείνες που είχαν ήδη εκδοθεί βάσει των χωροταξικών αναπτυξιακών σχεδίων. Το Συμβούλιο της Επικρατείας δεν τον δικαίωσε.
Το 2022, η απόφαση 2564/2022 της Ολομέλειας του ΣτΕ έκρινε ότι «η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) [του επενδυτή] έχει μελετήσει επαρκώς τη φέρουσα ικανότητα της Μυκόνου και της ευρύτερης περιοχής της επενδύσεως, ενώ, με την κρινομένη αίτηση [του Δήμου] δεν αμφισβητούνται με συγκεκριμένα στοιχεία οι εν λόγω εκτιμήσεις της ΣΜΠΕ». Έκρινε ακόμη πως η επένδυση «αποτελεί ήπια τουριστική ανάπτυξη υψηλών περιβαλλοντικών και πολεοδομικών χαρακτηριστικών και γι’ αυτούς τους λόγους έγινε δεκτή η προσαρμογή στο πολεοδομικό περιβάλλον της Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ) Μυκόνου».

Το 2023, το ΣτΕ με την απόφαση 1936-8/2023 έκρινε ότι «οι Δήμοι έχουν γνωμοδοτική αρμοδιότητα στον τομέα της χωροταξίας, δεν δικαιούνται, όμως, να παρεμποδίσουν αναπτυξιακά σχέδια μέσω της άρνησής τους να εξυπηρετήσουν τις χωροθετούμενες εγκαταστάσεις από πλευράς αποκομιδής απορριμμάτων, υδροδότησης κ.λπ. εκτός αν η κλίμακα του έργου υπερβαίνει πράγματι τις δυνατότητες του κάθε Δήμου». Έκρινε επίσης ότι οι στρατηγικές επενδύσεις ΕΣΧΑΣΕ πλεονεκτούν από περιβαλλοντική άποψη από εκείνες που ανεγείρονται βάσει διάσπαρτης δόμησης εκτός σχεδίου και γι’ αυτόν τον λόγο ορθώς εξαιρέθηκαν από την αναστολή δόμησης ξενοδοχειακών μονάδων στις εκτός σχεδίου περιοχές της Μυκόνου.
Όπως εξηγούσε ο Γιώργος Λιάλιος σε ρεπορτάζ του στην «Κ», «αν το ΣτΕ δεχόταν το επιχείρημα του δήμου περί υπέρμετρης περιβαλλοντικής επιβάρυνσης του νησιού, θα άδειαζε τους δικαστές που το έκριναν νόμιμο πριν από τρία χρόνια».
Όπως είχαμε επισημάνει πέρσι, μια δορυφορική εικόνα των Google Maps από την ευρύτερη περιοχή είναι αρκετή για να αναδείξει το φαινόμενο της υπερδόμησης στον Καραπέτη, με πολλά ξενοδοχειακά συγκροτήματα να απέχουν μόλις κάποια μέτρα από την περιοχή στην οποία χτίζεται το Mykonos Project. Επιπλέον, μας κάνει να αναρωτηθούμε για το πώς εφαρμόζεται στην πράξη η φέρουσα ικανότητα ως θεμελιώδης παράγοντας ισόρροπης και αειφόρου αξιοποίησης των πόρων μιας περιοχής.