Τα «σύρματα» της Μήλου, τα μικρά κτίσματα όπου παλιά φύλαγαν τις βάρκες τους οι ψαράδες, χαρακτηρίστηκαν διατηρητέα από τη Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής. Η διαδικασία ξεκινά με 52 από αυτά στα Μανδράκια.
Σύμφωνα με σημερινό ρεπορτάζ του Γιώργου Λιάλιου στην Καθημερινή, η Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής αποφάσισε τον χαρακτηρισμό τους σε μια προσπάθεια να αποτραπεί η αλλοίωση τους.
Τα «σύρματα» της Μήλου, τοπόσημα και κομμάτι της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού, είναι μικρά, υπόσκαφα ή ημιυπόσκαφα κτίσματα με πολύχρωμες θύρες ακτινωτά στον αιγιαλό που ακολουθούν το ανάγλυφο κάποιου φυσικά προστατευμένου όρμου. Έχουν συνήθως βάθος 6 μέτρων, όσο χρειάζεται για την αποθήκευση μιας βάρκας κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Σε κάποια από αυτά έχει προστεθεί επιπλέον όροφος για τη διαμονή του ψαρά.
Παρά την παράδοση τους, τα τελευταία χρόνια τα «σύρματα» έχουν μετατραπεί σε κατοικίες ή καταλύματα προς ενοικίαση και σε πολλά έχουν προστεθεί πέργκολες, μπάρμπεκιου και τεράστιες τζαμόπορτες, αταίριαστες με το παραδοσιακό ύφος των μονόχρωμων κτισμάτων.
«Η πρώτη προσπάθεια καταγραφής και προστασίας τους είχε γίνει πριν από πολλά χρόνια, αλλά δεν ολοκληρώθηκε», λέει στην «Κ» ο γενικός γραμματέας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής Μανώλης Κουτουλάκης. Λόγω της μεγάλης πίεσης για τη μετατροπή των συρμάτων σε καταλύματα, γίνεται τώρα μια ακόμη προσπάθεια για την προστασία τους με τη βοήθεια του Τμήματος Διατηρητέων Κτιρίων και Φυσικού Κάλλους, εξηγεί.
Συνολικά στη Μήλο υπάρχουν 14 συμπαγείς ομάδες «συρμάτων». Τα περισσότερα βρίσκονται στο βόρειο και ανατολικό τμήμα του νησιού, στις περιοχές Άγιος Κωνσταντίνος, Αλογόμανδρα, Εμπουριός, Καμίνια, Μανδράκια, Μύτακας, Πάχαινα, Προβατάς, Σχοινωπή, Φυριπλάκα, Φυροπόταμος και στους παραδοσιακούς οικισμούς Κλήμα, Αρετή και Φουρκοβούνι. Η διαδικασία προστασίας και καταγραφής τους θα ξεκινήσει από τα Μανδράκια, όπου βρίσκεται ένα από τα πιο καλά διατηρημένα σύνολα του νησιού, και αφορά 52 από τα 59 σύρματα του οικισμού.
Η αιτιολογική έκθεση, η οποία δόθηκε για διαβούλευση στα μέσα Δεκεμβρίου, εξηγεί ότι «πολλά από τα σύρματα διατηρούν την αρχική τους χρήση ως λεμβοστάσια, ενώ άλλα έχουν αποκτήσει χρήση τουριστικού καταλύματος, αλλά χωρίς μεγάλες μορφολογικές επεμβάσεις που να αλλοιώνουν την εξωτερική τους μορφολογία και τυπολογία».
Σύμφωνα με την απόφαση της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, προτείνεται:
- Να χαρακτηριστούν διατηρητέα τα κτίσματα αλλά και οι διαμορφώσεις γύρω τους.
- Να εφαρμοστεί η αποκατάσταση της αρχικής μορφής όσων έχουν προσθήκες που αλλοιώνουν τον χαρακτήρα τους.
- Να απαγορευτεί κάθε νέα επέμβαση στα σύρματα και γύρω από αυτά.
- Εκτός από την αρχική χρήση λεμβοστασίου και όπου υπήρχε κατοικία, να επιτρέπονται μόνο μικρά καταστήματα τοπικών προϊόντων, μικρές πολιτιστικές εγκαταστάσεις και γραφεία τοπικών συλλόγων. (Εξάλλου τα σύρματα δεν μπορούν να λειτουργήσουν ως καταλύματα, καθώς δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για σήμα ΕΟΤ αφού πρόκειται για αυθαίρετες κατασκευές).
Κεντρική εικόνα: Μανδράκια, Μήλος. [Claudio Poggio / Unsplash]
