Τα φετινά βραβεία του Γαστρονόμου, που απονεμήθηκαν στη Σύρο, τίμησαν τους ανθρώπους που τηρούν τις παραδόσεις της μαγειρικής και των γεύσεων των Κυκλάδων παρά τις δυσκολίες και αλλαγές που φέρνει ο υπερτουρισμός.
«Όπως ο αέρας σαρώνει τα πάντα, έτσι και η παγκοσμιοποίηση, ο υπερτουρισμός, η πρόοδος κοντεύουν να γκρεμίσουν αυτήν την πεζούλα της γεύσης, της μαγειρικής, των προϊόντων, των τεχνικών που οι Κυκλαδίτες έμαθαν από τους προγόνους τους και που έως σήμερα περνούσαν από γενιά σε γενιά, αδιαλείπτως από την αρχαιότητα» εξηγεί ο Γαστρονόμος. «Και γι’ αυτό η φετινή απονομή έγινε στην καρδιά των Κυκλάδων στη Σύρο, για να τιμήσουμε αυτήν τη σκυταλοδρομία των ανθρώπων που αντιστέκονται, που δεν το βάζουν κάτω ενώ ο αγώνας είναι άνισος».
Οι τιμηθέντες είναι:
Τυροκομείο Μυκόνου
Έπειτα από τυφλή γευστική δοκιμή, ο «Γαστρονόμος» βράβευσε δύο τυροκομεία. Ένα από αυτά είναι το τυροκομείο Μυκόνου Κουκάς το οποίο παράγει κοπανιστή, τυροβολιά, ξινότυρο και γιαούρτι με δικό τους γάλα από τη φάρμα τους στην περιοχή Μαού στην Άνω Μερά. Τα αγαθά τους «από φρέσκο γάλα και δουλεμένα με τη σοφία της παράδοσης και τις πιο σύγχρονες απαιτήσεις ασφάλειας, είναι φτιαγμένα με μόχθο και μεράκι και όχι απλώς εμπορικά προϊόντα».
Τυροκομείο Πιτταράς
Το δεύτερο τυροκομείο που βραβεύτηκε έπειτα από τυφλή δοκιμή είναι το τυροκομείο Πιτταράς στο χωριό Μέλανες της Νάξου. Τα τυριά του βρίσκονται σε μεγάλα σούπερ μάρκετ, διαθέτουν πιστοποιήσεις για καλή διαχείριση των ζώων και για τη χρήση μη γενετικά τροποποιημένων ζωοτροφών. Ειδικότητα τους είναι η 12μηνης ωρίμανσης ΠΟΠ γραβιέρα Νάξου, ένα τυρί σπάνιας πολυπλοκότητας.

Δημήτρης Ρουσουνέλος
Τιμητικό βραβείο δόθηκε στον συγγραφέα, ερασιτέχνη αμπελουργό και οινοποιό Δημήτρη Ρουσουνέλο για την προσπάθεια του να διασώσει τη φυσιογνωμία της παλιάς Μυκόνου με τα βιβλία του, τις ημερίδες που διοργανώνει και τη συνολική δράση του.
Κτήμα Νομικός
Το βραβείο παραγωγής παραδοσιακών προϊόντων δόθηκε στο Κτήμα Νομικός, που παράγει προϊόντα της θηραϊκής γης, δηλαδή φάβα, λιαστή τομάτα, και γλυκά του κουταλιού με τους δικούς του, ντόπιους σπόρους και ελάχιστες παρεμβάσεις. Σήμερα στη Σαντορίνη παράγονται μόνο δύο τυποποιημένες φάβες, του Γιάννη Νομικού και του τοπικού συνεταιρισμού Santo Wines.
Φαβιανός Ρουγγέρης
Ο Φαβιανός Ρουγγέρης από την Τήνο, που προμηθεύει με άγριες αγκινάρες και άλλα προϊόντα ταβέρνες και πελάτες που τον αγαπούν και υποστηρίζουν, πήρε το βραβείο καλλιεργητή. Ο Φαβιανός, τον οποίο έχουμε παρουσιάσει σε άρθρο μας, δεν ραντίζει τις καλλιέργειές του με φυτοφάρμακα.
Οινοποιείο Μωραΐτη
Στο παλαιότερο οινοποιείο της Πάρου και ένα από τα παλαιότερα της χώρας δόθηκε το βραβείο παραγωγής οίνου. Το οινοποιείο της οικογένειας Μωραΐτη στη Νάουσα ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1910. Σήμερα η 4η γενιά της οικογένειας παράγει οίνους από τις ίδιες ποικιλίες του νησιού που καλλιεργούσε ο προπάππους Μανώλης Μωραΐτης. Τα κρασιά του είναι τα μοναδικά ΠΟΠ στις Κυκλάδες εκτός Σαντορίνης.
Κτήμα Σιγάλα
Ο Πάρις Σιγάλας από τη Σαντορίνη βραβεύτηκε για την προσφορά του στον χώρο του οίνου. Η οικογενειακή επιχείρηση Κτήμα Σιγάλας ξεκίνησε τη λειτουργία της το 1991 εφαρμόζοντας ευρηματικές ιδέες για την αμπελοκαλλιέργεια και τις μεθόδους οινοποίησης με μότο τη «δυναμική εξέλιξη της παράδοσης».

Ζαχαροπλαστείο Θεοδώρου
Το ζαχαροπλαστείο-καφενείο της οικογένειας Θεοδώρου στον Αρτεμώνα, το οποίο γλυκαίνει τους Σιφνιούς εδώ και σχεδόν έναν αιώνα, τιμήθηκε για τα παραδοσιακά αμυγδαλωτά του με το βραβείο «Εύη Βουτσινά», το οποίο απονέμεται κάθε χρόνο σε παραγωγούς ξεχωριστών τοπικών προϊόντων. Σε ένα εργαστήρι που μοιάζει περισσότερο με κυκλαδίτικο παραδοσιακό σπίτι, η οικογένεια Θεοδώρου παρασκευάζει παραδοσιακά γλυκά της Σίφνου και των Κυκλάδων, λουκούμια και χαλβαδόπιτες, παστέλια, μπουρέκια, κουραμπιέδες, αμυγδαλωτά και υποβρύχια, αλλά και γλυκά του κουταλιού.
Παντοπωλείο Πρέκας
Το βραβείο καταστήματος δόθηκε στο Παντοπωλείο Πρέκας της Ερμούπολης που από το 1931 αναζητά παραδοσιακές συνταγές και γεύσεις της κυκλαδίτικης κουζίνας για να τις αναβιώσει. Διαθέτει μεγάλη ποικιλία τοπικών προϊόντων όπως μαραθοτυράκι, χυλοπίτες με πολτό μάραθου, παστελαριά, κανελάδα και άλλα πολλά, με στόχο τη λιγότερη δυνατή επεξεργασία των προϊόντων.

Νίκος και Γιάννης Λεμπέσης
Με το βραβείο παραδοσιακής τέχνης τιμήθηκαν οι κεραμίστες Νίκος και Γιάννης Λεμπέσης, επίσης από τη Σίφνο. Το αγγειοπλαστείο, για το οποίο έχουμε γράψει στο άρθρο μας για την κεραμική της Σίφνου, λειτουργεί πάνω από έναν αιώνα από τέσσερις γενιές Λεμπέσηδων.
«Η Χοζοβιώτισσα»
Ο Σύλλογος Επαγγελματιών Αλιέων Αμοργού «Η Χοζοβιώτισσα» αναγνωρίστηκε με το βραβείο βιωσιμότητας. Για να εξασφαλίσουν ένα υγιές θαλάσσιο περιβάλλον, οι επαγγελματίες αλιείς αποφάσισαν να σταματήσουν το ψάρεμα τον Απρίλιο και τον Μάιο, μήνες κατά τους οποίους αναπαράγονται τα ψάρια, και εκείνο το διάστημα να καθαρίζουν τις ακτές τις Αμοργού από τα σκουπίδια που βγάζει η θάλασσα. Παράλληλα, προσπαθούν να κλείσουν οι τρεις πιο πλούσιοι ψαρότοποι-μαιευτήρια της Αμοργού και αλλάζουν τα δίχτυα τους σε ανακυκλώσιμα με ανοίγματα προκειμένου να μην αιχμαλωτίζουν τον γόνο.
Frygana Honey
Ο Νίκος Κοκολάκης βραβεύτηκε με το βραβείο παραγωγής μελιού για το μέλι άγριας λεβάντας Frygana Honey. Το μέλι παράγεται στη Σέριφο και είναι κυρίως δύο ειδών, ανοιξιάτικο μέλι αγριολεβάντας, το οποίο παράγεται αποκλειστικά στη Σέριφο, και θυμαρίσιο μέλι, το οποίο παράγεται προς το τέλος του καλοκαιριού. Το σπάνιο μέλι κινδυνεύει με εξαφάνιση καθώς η φωτιά που ξέσπασε το καλοκαίρι στη Σέριφο έκαψε μεγάλο μέρος από τους μοναδικούς μελισσότοπους λεβάντας και θυμαριού.
Αφοί Τριδήμα
Το βραβείο παραγωγής αλλαντικών δόθηκε στο αλλαντοποιείο Αφοί Τριδήμα στην Άνδρο. Έχοντας στόχο τη διατήρηση των παραδοσιακών γεύσεων αλλά και την αναζήτηση νέων, παράγει κυκλαδίτικα χειροποίητα αλλαντικά φυσικής ωρίμανσης, όπως τα δημοφιλή τους λουκάνικα και τη λούζα, χωρίς συντηρητικά.
Πέντε Κυκλαδίτισσες μαγείρισσες
Ο «Γαστρονόμος» φέτος θέσπισε το βραβείο Γιώργου Χατζηγιαννάκη προς τιμήν του δημιουργού του εστιατορίου Σελήνη που πρώτος έβαλε στα πιάτα του φάβα και ντοματάκια και βοήθησε τη Σαντορίνη να ξαναβρεί τις γευστικές τις ρίζες μιλώντας για την ανάγκη να συνδεθεί η τοπική παραγωγή με την εστίαση. Το βραβείο απονεμήθηκε σε πέντε Κυκλαδίτισσες μαγείρισσες. Τη Μαργαρίτα Καλογεροπούλου από την Ανάφη (Το Εστιατόριο της Μαργαρίτας), τη Ρηνιώ Δεκαβάλλα από τη Φολέγανδρο (Το Σπιτικό), τη Μαρία Αναγνωστοπούλου-Κατσουνά από την Πάρο (Ο Κατσουνάς), την Ευαγγελία Ρούσσου από την Αμοργό (Στον Πύργο) και τη Ματίνα Κουμερτά από τη Νάξο (Ματίνα και Σταύρος).
Pingback : Η ζωντανή παράδοση της κυκλαδίτικης τυροκομίας - Βιώσιμες Κυκλάδες